نانوتکنولوژی سرطان، یک روند درمانی پیشرفته در درمان سرطان، میباشد که شامل به کارگیری علوم مشترک و متنوعی چون مهندسی، علوم مواد، شیمی و فیزیک در بیولوژی سرطان است
اگرچه طی 25 سال گذشته پیشرفتهای زیادی در زمینه اصول اولیه بیولوژی سرطان صورت گرفته است؛ ولی منجر به پیشرفتهای بالینی چشمگیر در درمان سرطان نشده است. نانوتکنولوژی سرطان، یک روند درمانی پیشرفته در درمان سرطان، میباشد که شامل به کارگیری علوم مشترک و متنوعی چون مهندسی، علوم مواد، شیمی و فیزیک در بیولوژی سرطان است. نتیجه پیامدهای مشترک بین رشته ای، ایجاد ابزار و یا موادی است که خودشان یا ترکیبات ضروری آنها در ابعاد 1000-1 نانومتر میباشد و حداقل، این امکان و سرعت پیشرفت را در جهت درمان سرطان و تصویربرداری از تومور فراهم مینماید.
فضای پیشرفت اخیر حاصل از علم نانو در زمینه سلامت ممکن است بدون در نظر گرفتن موقعیت اولیه تومور و یا متاستاز های ایجاد شده، منجر به تشخیص زود هنگام تومورهای انسانی شود و حتی ممکن است راهکارهای مفیدی را برای از بین بردن تومورها و عروق مرتبط با آنها، با عوارض جانبی کمتری فراهم نماید. فصول مختلف این کتاب جدیدترین راهکارها را در حوزه نانوتکنولوژی معرفی می کند که این روشها با از بین بردن موانع متعدد موجود در روشهای درمانی گذشته، قادرند تا به سمت ریشه کنی کامل سرطانهای انسانی پیش روند.
بیشتر ابزارهایی که بر پایه نانوتکنولوژی برای درمان سرطان مفید شناخته شده اند حاملهای نانو یا نانووکتورها نامیده میشوند که یک سیستم تزریقی با رهایش در حد نانو میباشند. حاملهای نانو نوید بخش ایجاد راه حل های مناسب برای رفع مشکلات و عوارض جانبی هستند که در استفاده از یک داروی شیمی درمانی و یا چند رژیم درمانی دیده میشوند.
در کل نانوحاملها حداقل از سه جزء تشکل شده اند که عبارتند از : مواد تشکیل دهنده هسته، عامل تصویربرداری و یا درمانی و یک سطح اصلاح شده بیولوژیکی که به توزیع بافتی مناسب و تجمع اختصاصی نانوحاملها به همراه عامل سیتوتوکسیک و یا تصویربرداری کمک می کند. با وجود اینکه اولین نوع ملکول های استفاده شده برای تجمع اختصاصی نانوحاملها آنتی بادی ها می باشند، ولی سیستمهای تشخیصی پیچیده ای بدلیل گسترش دانش ما در بیولوژی سرطان طراحی شده اند.
به عنوان مثال، در حالی که شناسایی خصوصیات مولکولی تومورهای انسانی با منشاء متفاوت صورت میگیرد و برای درمان سرطان و تصویربرداری تومور به کار گرفته میشود، مشخصات رگهای خونی که اطراف تومورهای در حال رشد، گسترش پیدا می کنند به عنوان هدفهای درمانی شناخته می شوند (3-4). امروزه فرایند رشد رگهای خونی اطراف تومور (آنژیوژنز) به عنوان عامل ضروری برای گسترش تومور و متاستاز شناخته شده است. این شناخت اگر همراه با توسعه درمان باشد، میتواند روشهای جدیدی را برای تصویربرداری از تومور معرفی کرده و نیز راههای جدیدی برای کاربرد نانوتکنولوژی در درمان سرطان پایه گزاری نماید. همچنین مولکولهایی که طی روند رگ زایی در اطراف تومور ایجاد میشوند، امکان تعیین زمان و گسترش پاسخ های بیماران به درمان سرطان را فراهم می کنند که با استفاده از حامل ها میتوانیم آنها را ردیابی نماییم. اهمیت تومور دارای عروق جدید در نانوتکنولوژی سرطان در طول فصول این کتاب مشخص می شود.
یکی از مهمترین مشخصه های این حاملها، توانایی آنها در غلبه بر موانع زیستی است. این موانع زیستی مانع از دسترسی داروها به تومورها، برای تصویربرداری و درمان می شوند. این موانع زیستی، متعدد و پیچیده هستند. یکی از این موانع، سد خونی- مغزی است، که مانع دسترسی به تومورهای بدخیم مغز می شود. نمونه ای از موارد کاربردی نانووکتورها در استفاده از نانوذرات علیه موانع زیستی، که برای درمان تومورهای بدخیم مغز ضروری می باشد؛ درمان با جذب نوترون بورون (BCNT) است. راهکارهای رایج استفاده از BCNT در ترکیب با نانوذرات، در جهت درمان تومورهای مغزی همراه با جزئیات کامل در فصلی از این کتاب شرح داده شده است. از دیگر موانع زیستی که میبایستی بر آنها غلبه کرد، سد سلولی اندوتلیال- اپیتلیال میباشد که موجب جذب سریع نانووکتورها توسط ماکروفاژهای ساکن درون سیستم رتیکولواندوتلیال ((RES میشود که ممکن است مانع رسیدن نانووکتورها به محل هدف شوند.
برای دستیابی به پیشرفتهای موفقیت آمیز در درمان های سرطان دو موضوع مرتبط و ضروری وجود دارد که می بایست مورد بررسی قرار گیرد. اولین موضوع، کاربرد موفقیت آمیز نانووکتورها در شناسایی تومور است و موضوع بعدی توانایی نانووکتورها برای دستیابی به مکان تومور و عروق خونی مرتبط با آن است که هدف آن دست یابی به غلظت بالایی از داروهای شیمی درمانی خاص می باشد که عامل تصویربرداری تومور و یا ژن درمانی در مکان (های) تومور و عروق مرتبط میباشد.
برگرفته از کتاب کاربرد نانوتکنولوژی در درمان سرطان